Nhiều nghiên cứu cho thấy, thuốc kháng sinh rất hại cho mô gan, làm cho các chỉ số xét nghiệm chức năng gan như AST và ALT tăng vọt. Đặc biệt, tác dụng phụ của một số thuốc kháng sinh có thể làm tổn thương gan, ảnh hưởng đến sức khỏe của người dùng thuốc, thậm chí gây nguy hiểm nếu lạm dụng thuốc, tự ý mua thuốc dùng cho bản thân hoặc gia đình.
Những dấu hiệu tổn thương gan do thuốc kháng sinh
Nhóm người được kê kháng sinh mạnh thường phải qua khâu xét nghiệm chức năng gan để có cơ sở kê đơn. Điều này cho thấy, thuốc kháng sinh là “khắc tinh” đối với gan. Nhiều nghiên cứu cho thấy, thuốc kháng sinh rất hại cho mô gan, làm cho các chỉ số xét nghiệm chức năng gan như AST và ALT tăng vọt.
Nổi mề đay, mẩn ngứa
Azithromycin là loại thuốc kháng sinh được dùng phổ biến, nhưng cũng rất dễ gây tổn thương gan. Hai tuần sau khi điều trị kháng sinh nên làm các xét nghiệm chức năng gan, sẽ thấy được những bất thường liên quan đến sức khỏe gan.
Thông thường khi trẻ em bị viêm đường hô hấp sẽ được chỉ định dùng Azithromycin để điều trị các bệnh có liên quan tới đường hô hấp trên. Chính vì vậy sau khi được điều trị bằng kháng sinh có các dấu hiệu nước tiểu vàng sẫm màu, nổi mề đay thì nên cho trẻ đi làm xét nghiệm chức năng gan.
Mệt mỏi, chán ăn, sốt, vàng da
Biểu hiện bệnh cũng giống hầu hết các loại viêm gan khác: mệt mỏi, chán ăn, sốt (thường không cao), đi giải vàng và vàng da. Nước tiểu vàng sậm thường xuất hiện sớm trước khi có vàng da vì vậy khi thấy tiểu vàng thì nên đi khám ngay để được phát hiện bệnh kịp thời, và có cách khắc phục hiệu quả.
Một số loại thuốc kháng sinh cần đề phòng tổn hại đến gan khi sử dụng
Không nên nhầm tưởng kháng sinh là vô hại, đặc biệt có một số kháng sinh là clindamycin và metronidazol nếu dùng quá liều hoặc kéo dài cũng có thể gây viêm gan cấp tính. Kháng sinh erythromycin, ciprofloxacin có thể gây viêm đường mật, từ đó ảnh hưởng đến gan.
Hoặc thuốc ức chế virus retrovirus nhưng vẫn có thể gây viêm gan nếu dùng sai chỉ định. Thuốc kháng viêm corticoid là thuốc rất hiệu nghiệm trong điều trị viêm, dị ứng, nhưng nếu lạm dụng có thể làm cho gan bị nhiễm mỡ, nhất là khi sử dụng kéo dài, quá liều.
Phải làm gì khi có những dấu hiệu tổn thương gan do thuốc kháng sinh?
Đa số ngộ độc gan do thuốc biểu hiện lâm sàng rất nghèo nàn, thậm chí không thấy biểu hiện gì, nhất là loại nhẹ, mạn tính, kéo dài. Một số trường hợp chỉ thấy chán ăn, mệt mỏi, nhất là bệnh nhân đang dùng thuốc chống lao, đặc biệt là những tháng sau khi dùng thuốc.
Vì vậy, để biết gan có bị tổn thương khi dùng thuốc quá liều hoặc dùng thuốc kéo dài hoặc lạm dụng thuốc (dùng thuốc giảm đau, hạ sốt, kháng viêm…), nhất là người có tiền sử viêm gan thì cần đi khám bệnh. Tại đây, cần phải cho bác sĩ biết đã dùng những loại thuốc gì, trong bao lâu (tốt nhất là có đơn thuốc hoặc sổ khám bệnh, y bạ) để bác sĩ xem các loại thuốc đó có làm tổn tổn thương gan do thuốc hay không.
Để biết gan có bị tổn thương khi dùng thuốc quá liều, dùng thuốc kéo dài hoặc lạm dụng thuốc (dùng thuốc giảm đau, hạ sốt, kháng viêm…), nhất là người có tiền sử viêm gan thì cần đi khám bệnh.
Trên cơ sở đó sẽ được làm xét nghiệm về chức năng gan, mật, siêu âm gan. Khi có nghi ngờ và thật cần thiết được tiến hành các cận lâm sàng khác (chụp cắt lớp vi tính, cộng hưởng từ hoặc sinh thiết gan…)
Làm thế nào để hạn chế tổn thương gan do sử dụng thuốc kháng sinh?
Trước hết, với những người đã hoặc đang mắc bệnh về gan cần hết sức lưu ý là không tự động mua thuốc để tự chữa bệnh cho mình, đặc biệt là các loại thuốc có ảnh hưởng đến gan. Người bị đau nhức xương khớp với bất kỳ nguyên nhân nào cũng cần được dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ khám bệnh (liều lượng bao nhiêu và dùng trong bao nhiêu ngày… người bệnh cần tuân thủ).
Khi mắc bệnh nhiễm khuẩn phải đi khám bệnh, không tự động mua kháng sinh dùng, bởi vì tự mua kháng sinh (cả thuốc kháng virut) để dùng sẽ không có lợi cho người bệnh, có thể dẫn tới tổn thương gan do thuốc và làm cho vi khuẩn kháng thuốc.
Tăng cường chăm sóc sức khỏe lá gan
Tuy có nhiều tác dụng phụ, nhưng việc phải sử dụng kháng sinh là không thể tránh khỏi. Các tổn thương gan do thuốc kháng sinh thường xảy ra sau khi dùng thuốc từ 5 – 90 ngày, và đặc biệt là rất khó phát hiện các triệu chứng giai đoạn đầu ít biểu hiện ra ngoài.
Do vậy, ngoài việc sử dụng kháng sinh để điều trị bệnh, bạn cần phải tăng cường chăm sóc sức khỏe lá gan của mình, uống định kỳ theo đợt thuốc bổ gan, giải độc gan, phục hồi chức năng gan. Để tránh tác dụng phụ, người bệnh nên lựa chọn các sản phẩm có nguồn gốc từ thảo dược.
Orchivi